Conferentie – 7 november 2024

Programmeren en informatica zijn al lang niet meer voor computernerds, iedere leerling moet in 2024 toch een beetje vooruit kunnen in de digitale wereld, en dan niet alleen als consument van filmpjes op TikTok, maar juist ook als digitale makers, en kritische beschouwers van technologie.

Gelukkig is ook onze overheid (bijna…) om, digitale geletterdheid met programmeren als onderdeel wordt zeer waarschijnlijk opgenomen in de kerndoelen van po en onderbouw vo.

Maar hoe beïnvloedt dat de informatica-docenten van nu? Hoe gaan wij het lesgeven in de onderbouw vormgeven? Hoe gaan we onze collega’s helpen om digitale geletterdheid te integreren in andere vakken, ook buiten de beta-sectie?

In deze sessie zal Felienne Hermans, hoogleraar en vo-docent informatica (in de onderbouw!) je meenemen door haar ervaringen met informatica-onderwijs in de onderbouw, geïntegreerd in andere vakken én als losstaand vak.

De conceptkerndoelen digitale geletterdheid zijn klaar en scholen zijn bezig met de implementatie ervan. Daarbij kan een heldere visie op digitale geletterdheid te helpen. SLO heeft een visiespel ontwikkeld die schoolteams kan ondersteunen bij hun visievorming. Tijdens het spelen van dit visiespel is er aandacht voor het reflecteren op de eigen visie van iedere deelnemer, voor een aanpak voor het samenstellen van een schoolbrede visie op digitale geletterdheid, voor de werkvormen om het gesprek te voeren en te kaderen, en voor het vervolg van de implementatie.
Tijdens de workshop maken de deelnemers kennis met dit visiespel en leren ze hoe ze bij SLO een masterclass daarover kunnen volgen.

Binnen onze scholengroep PCOU Willibrord hebben we als werkgroep Digitale geletterdheid al een mooie reis achter de rug.
We vertellen over onze reis tot nu toe en delen wat we hebben geleerd en wat onze inzichten en good practices zijn.
We maken er graag een interactieve sessie van, waarin we met elkaar van gedachten wisselen en kijken hoe onze Wikiwijsomgeving Lesmateriaal Digitale geletterdheid verder ontwikkeld zou kunnen worden.

In maart 2024 presenteerde het SLO samen met de kerndoelenteams de conceptkerndoelen van Burgerschap en Digitale Geletterdheid. In deze workshop verkennen we de overlap tussen deze twee leergebieden, die bijvoorbeeld sterk naar voren komen in Domein C: de wisselwerking tussen digitale technologie, digitale media, de mens en de samenleving. Het vraagt nogal wat van docenten om zowel Digitale Geletterdheid- als Burgerschapsdoelen in hun bestaande curriculum te integreren. Samen onderzoeken of, en hoe, we de maatschappelijke en ethische kanten van het gebruik van digitale technologie in onze lessen kunnen integreren. Wat kan de samenwerking en kennis van beide domeinen opleveren? Daarnaast presenteren we de eerste resultaten van ons onderzoek naar vier methodes Digitale Geletterdheid uit het vmbo en in hoeverre er in deze methodes ook al sprake is van deze win-win waarin leerlingen worden uitgedaagd om kritisch digitale burgers te worden.

Leren programmeren blijft een uitdaging, dit geld ook voor het kerndoel Programmeren bij Digitale Geletterdheid. Aspecten die vooral bij jonge leerlingen kunnen helpen zijn unplugged activiteiten of game-based learning. Een leuke combinatie van unplugged en game-based learning zijn bordspellen. Er zijn een aantal bordspellen waar de makers beweren dat je leert programmeren, leert denken als een computer etc. In deze workshop krijg je na een korte introductie de mogelijkheid om in groepen van 4 twee verschillende spellen te leren kennen en te spelen. Je gaat daarbij ook kijken naar mogelijke leeruitkomsten als resultaat van het spelen, hoe leuk deze zijn en wat er misschien nog aan aanvullende activiteiten nodig is om de spellen daadwerkelijk ook als leermiddel te gebruiken.

Beschrijving volgt

Leer nog beter Python door het maken van games
Python! Wat is het een populaire programmeertaal en wat kan je er veel mee programmeren! Maar wat is een haalbaar project voor een leerling die nog maar één lessenreeks Python heeft geleerd? Kan deze al omgaan met pandas (Python Data Analysis Library) of modellen trainen met scikit-learn of classes toepassen in pygame? Marieke Brinkman en Marten Postma gaven nee als antwoord op deze vraag.
Toen vond Marieke het project replit play (https://github.com/replit/play) online. Het beweerde de makkelijkste manier te zijn om spellen te maken met Python. Vol enthousiasme zijn zij dit gaan toepassen in hun lessen. En ze kwamen een heel eind, totdat bleek dat het project al vijf jaar niet meer onderhouden werd.
Het verhaal had hier op kunnen houden. Maar daar hield het gelukkig niet op. Want het bleek een fantastisch project voor een leerling die al erg goed kon programmeren. Marieke en Marten hebben het lesmateriaal geschreven en Marten heeft de leerling begeleid bij het refactoren van de code en ze hebben er zelfs features aan toegevoegd!
Waarom willen we dit met jullie delen? Niet omdat alles perfect is. We willen het graag delen omdat het materiaal nuttig blijkt voor leerlingen en nuttig blijkt voor leerlingen die extra uitdaging zoeken. Bent u benieuwd en/of wilt u het materiaal gebruiken en/of verbeteren? Dan zien we u graag bij onze workshop! Ben je maart 2024 al geweest? Laat je dan nu verrassen door de uitbreidingen.

Beschrijving volgt

In het nieuwe examenprogramma is ‘Grondslagen’ een lastig onderwerp. Bij B1 (algoritmen) is al veel lesmateriaal bedacht, in deze workshop verdiepen we ons in B2 (datastructuren), B3 (automaten), en B4 (grammatica’s). Aan bod komen: leerdoelen, activerende doe-opdrachten voor leerlingen, toetsing (en hoe bestaande vragen aan te passen) en handige tools voor leerlingen en docent.

In deze workshop, verkennen we in een actief en inspirerend uur welke bewuste & onbewuste ideeën over meiden en jongens bestaan in de school en welke invloed die kunnen hebben op het keuzegedrag van leerlingen, bijvoorbeeld voor het kiezen van het vak Informatica. We baseren ons op wetenschappelijk onderwijsonderzoek en maken gebruik van actieve werkvormen om zo bewustwording te creëren. We bieden concrete en gemakkelijke tips & tricks.

In 2019 in het nieuwe examenprogramma informatica ingevoerd, en in 2022 hebben de eerste cohorten leerlingen het examen op basis van dat examenprogramma afgerond. Tijd voor evaluatie! We hebben een enquête onder de informaticadocenten uitgezet en gevraagd naar hun indrukken en meningen over dat nieuwe examenprogramma. In deze presentatie geven we de resultaten weer en schetsen we het beeld van hoe dit nieuw examenprogramma wordt geïmplementeerd en ervaren.

Beschrijving volgt

Op ALASCA geven wij het vak Filosofie & Technologie waarin we met leerlingen filosofische thema’s behandelen die te maken hebben met technologie. We bespreken onder andere vraagstukken rondom ethiek, rechtsstaat, duurzaamheid en onze houding ten opzichte van techniek in het algemeen. De leerlingen gaan geregeld zelf iets programmeren of ontwerpen om op die manier vaardig te worden in het gebruiken van techniek. Ons uiteindelijke doel is om leerlingen een autonome houding mee te geven voor de technische wereld waar ze zich in bevinden. In deze workshop zullen we bespreken hoe ons curriculum op ALASCA eruit ziet en zullen deelnemers zelf een gedachte-experiment doen om het verschil tussen mens en machine nader te bestuderen.

Beschrijving volgt

GenAI tools zoals ChatGPT en Copilot zijn inmiddels een paar jaar beschikbaar voor leerlingen en studenten die leren programmeren. Code genereren om een specifiek probleem op te lossen, of om hulp vragen als de code niet werkt, was nog nooit zo gemakkelijk. Langzamerhand wordt er ook steeds meer bekend over hoe studenten met GenAI tools werken, en wat ze daar wel en niet van leren. In deze interactieve sessie geef ik een overzicht van recente onderzoeken over deze tools in de context van leren programmeren. Ik bespreek hoe docenten GenAI inzetten, maar ook de valkuilen die hieruit voortkomen. Verder gaan we in discussie over de toekomst van het programmeeronderwijs: hoe zal dat eruit zien als GenAI tools steeds beter worden?

Peter heeft vorig jaar voor zijn afstuderen aan Hogeschool Windesheim onderzoek gedaan naar het gebruik van AI in het onderwijs. Vaak wordt AI gezien als een bedreiging voor het onderwijs zoals we dat nu kennen. Maar leerlingen vragen juist om een positieve benadering. Niet verbieden, maar op een positieve manier leren inzetten. De school heeft er belang bij dat docenten hierin samen op één lijn zitten. Dat zorgt dat leerlingen in gelijke gevallen gelijk behandeld worden. Om leerlingen, docenten en examencommissie hierbij te ondersteunen, heeft Peter een beleidsdocument opgesteld. In dit plan wordt beschreven hoe een AI-schaal kan helpen om duidelijkheid te geven hoe en wanneer AI bij taken en opdrachten gebruikt mag worden. Tijdens deze workshop wordt dit beleidsplan toegelicht en ga je ideeën ontwikkelen hoe je hier bij jouw school aandacht aan kunt geven.

Beschrijving volgt

Beschrijving volgt