Conferentie – 7 november 2024

Datum & Locatie

Op 7 november 2024 vindt er weer een i&i conferentie plaats, ook nu ontmoeten we elkaar in het Victor J. Koningsbergergebouw van de Universiteit Utrecht.

Thema

Dit keer is het thema van de conferentie: ‘Informatica en digitale geletterdheid: voor iedere leerling!’.

Kosten

Leden betalen € 100,- voor hun deelname. Je bent al lid voor € 40,- per jaar.
Ook niet leden zijn welkom, deelname kost dan € 160,-

Aanmelden

Je kunt je aanmelden via dit formulier.

Programma

StartEindInformatica
Auditorium Cosmos
Digitale Geletterdheid
MIN 0.09
Lesinspiratie
BBG 165
AI & Maakonderwijs
MIN 0.11
09:1509:45Inloop
09:4510:00Opening
10:0010:45Keynote:
Informatica en digitale geletterdheid: voor iedere leerling!
10:4511:00Pauze
11:0011:45Toetsing en tools voor het domein ‘Grondslagen’Visiespel Digitale Geletterdheid 1/2Programmeerkennis = speelBordspel( leerlingen ); 1/2NOLAI: Nationaal Onderwijslab AI
11:4512:30Meer meiden naar Informatica: deze hordes kun je wegnemenVisiespel digitale geletterdheid 2/2Programmeerkennis = speelBordspel( leerlingen ); 2/2GenAI in het programmeeronderwijs: wat weten we nu en waar gaan we naar toe?
12:3013:30Pauze & Lunch
13:3014:15Evaluatie InformaticacurriculumImplementatie van digitale geletterdheid in de klasArcade kasten met JavaScriptAI-beleid voor school
14:1515:00De toekomst van informaticaonderwijsOnze reis naar Digitale geletterdheid: (PO/ VO)Python Play: next stepsEen universum vol lesmateriaal: de kracht van een community
15:0015:30Pauze
15:3016:15Filosofie en Technologie op ALASCADigitale Geletterdheid en Burgerschap in één?Networking Basics met Cisco Packet TracerRaspberry Pi competitie
16:1517:00Borrel

Beschrijving programmaonderdelen

Keynote

Informatica en digitale geletterdheid: voor iedere leerling! – Felienne Hermans

Programmeren en informatica zijn al lang niet meer voor computernerds, iedere leerling moet in 2024 toch een beetje vooruit kunnen in de digitale wereld, en dan niet alleen als consument van filmpjes op TikTok, maar juist ook als digitale makers, en kritische beschouwers van technologie.
Gelukkig is ook onze overheid (bijna…) om, digitale geletterdheid met programmeren als onderdeel wordt zeer waarschijnlijk opgenomen in de kerndoelen van po en onderbouw vo.
Maar hoe beïnvloedt dat de informatica-docenten van nu? Hoe gaan wij het lesgeven in de onderbouw vormgeven? Hoe gaan we onze collega’s helpen om digitale geletterdheid te integreren in andere vakken, ook buiten de beta-sectie?
In deze sessie zal Felienne Hermans, hoogleraar en vo-docent informatica (in de onderbouw!) je meenemen door haar ervaringen met informatica-onderwijs in de onderbouw, geïntegreerd in andere vakken én als losstaand vak.

Digitale Geletterdheid

Visiespel Digitale Geletterdheid – SLO: Nataša Grgurina & Lyanca van de Groep

De conceptkerndoelen digitale geletterdheid zijn klaar en scholen zijn bezig met de implementatie ervan. Daarbij kan een heldere visie op digitale geletterdheid te helpen. SLO heeft een visiespel ontwikkeld die schoolteams kan ondersteunen bij hun visievorming. Tijdens het spelen van dit visiespel is er aandacht voor het reflecteren op de eigen visie van iedere deelnemer, voor een aanpak voor het samenstellen van een schoolbrede visie op digitale geletterdheid, voor de werkvormen om het gesprek te voeren en te kaderen, en voor het vervolg van de implementatie.
Tijdens de workshop maken de deelnemers kennis met dit visiespel en leren ze hoe ze bij SLO een masterclass daarover kunnen volgen.

Implementatie van DG in de klas: Een kijkje in de keuken van Het Heerenlanden – Renaldo Lakerveld

Hoe wordt digitale geletterdheid vormgegeven op Het Heerenlanden, een middelbare school voor mavo, havo en vwo? Op onze school krijgen leerlingen in de klassen 1, 2 en 3 het vak Technologie & Digitale Geletterdheid (TDG). In deze interactieve workshop nemen we je mee in ons traject: van de opstart tot waar we nu staan.
We bespreken de concept kerndoelen en laten zien hoe we op basis daarvan ons programma hebben ontwikkeld. Tijdens de workshop komen praktijkvoorbeelden uit onze lessen, geven we nuttige tips, en gaan we met elkaar in gesprek om van elkaars ervaringen te leren.

Onze reis naar Digitale geletterdheid: (PO/ VO) – Miranda Wedekind & Louise Doornenbal

Binnen onze scholengroep PCOU Willibrord hebben we als werkgroep Digitale geletterdheid al een mooie reis achter de rug.
We vertellen over onze reis tot nu toe en delen wat we hebben geleerd en wat onze inzichten en good practices zijn.
We maken er graag een interactieve sessie van, waarin we met elkaar van gedachten wisselen en kijken hoe onze Wikiwijsomgeving Lesmateriaal Digitale geletterdheid verder ontwikkeld zou kunnen worden.

Digitale Geletterdheid en Burgerschap in één? – David van Alten, Saro Lozano Parra, Anouk Richters

In maart 2024 presenteerde het SLO samen met de kerndoelenteams de conceptkerndoelen van Burgerschap en Digitale Geletterdheid. In deze workshop verkennen we de overlap tussen deze twee leergebieden, die bijvoorbeeld sterk naar voren komen in Domein C: de wisselwerking tussen digitale technologie, digitale media, de mens en de samenleving. Het vraagt nogal wat van docenten om zowel Digitale Geletterdheid- als Burgerschapsdoelen in hun bestaande curriculum te integreren. Samen onderzoeken of, en hoe, we de maatschappelijke en ethische kanten van het gebruik van digitale technologie in onze lessen kunnen integreren. Wat kan de samenwerking en kennis van beide domeinen opleveren? Daarnaast presenteren we de eerste resultaten van ons onderzoek naar vier methodes Digitale Geletterdheid uit het vmbo en in hoeverre er in deze methodes ook al sprake is van deze win-win waarin leerlingen worden uitgedaagd om kritisch digitale burgers te worden.

Lesinspiratie

Programmeerkennis = speelBordspel( leerlingen ); – Christian Köppe

Leren programmeren blijft een uitdaging, dit geld ook voor het kerndoel Programmeren bij Digitale Geletterdheid. Aspecten die vooral bij jonge leerlingen kunnen helpen zijn unplugged activiteiten of game-based learning. Een leuke combinatie van unplugged en game-based learning zijn bordspellen. Er zijn een aantal bordspellen waar de makers beweren dat je leert programmeren, leert denken als een computer etc. In deze workshop krijg je na een korte introductie de mogelijkheid om in groepen van 4 twee verschillende spellen te leren kennen en te spelen. Je gaat daarbij ook kijken naar mogelijke leeruitkomsten als resultaat van het spelen, hoe leuk deze zijn en wat er misschien nog aan aanvullende activiteiten nodig is om de spellen daadwerkelijk ook als leermiddel te gebruiken.

Arcade kasten met JavaScript – Sander van Geest

Deze sessie is interessant voor informatica-docenten die een opdracht in het curriculum hebben (of willen) waarbij leerlingen een game maken.
Vinden jouw leerlingen het gaaf om hun zelfgemaakte game te spelen op een echte arcadekast?
Wil jij een arcadekast waarin je de zelfgeprogrammeerde games van je leerlingen kunt etaleren?
In deze sessie vertel ik je uit eigen ervaring hoe dat kan. Ik besteed aandacht aan:

  • De onderdelen die je nodig hebt, waar je die vandaan haalt, wat het kost en hoe je ze monteert.
  • Een menu en wat scripts die je nodig hebt om de games te starten. Voor games geschreven in Javascript zijn ze beschikbaar en voor Python komen ze later dit jaar beschikbaar. Voor andere games kunnen we van gedachten wisselen welke oplossingsrichtingen goed werken.
  • Waar je rekening mee moet houden bij de game-opdracht voor je leerlingen, zodat ze werken in de kast.
  • Ideeën over hoe je het organiseert binnen je school, met of zonder samenwerking van andere vakken. Uiteraard is dit heel erg school afhankelijk.

De kast die ik op het Emmauscollege Rotterdam heb gemaakt is aanwezig. Hij werkt, dus je kunt een spelletje spelen!

Python Play: next steps – Marten Postma

Leer nog beter Python door het maken van games
Python! Wat is het een populaire programmeertaal en wat kan je er veel mee programmeren! Maar wat is een haalbaar project voor een leerling die nog maar één lessenreeks Python heeft geleerd? Kan deze al omgaan met pandas (Python Data Analysis Library) of modellen trainen met scikit-learn of classes toepassen in pygame? Marieke Brinkman en Marten Postma gaven nee als antwoord op deze vraag.
Toen vond Marieke het project replit play (https://github.com/replit/play) online. Het beweerde de makkelijkste manier te zijn om spellen te maken met Python. Vol enthousiasme zijn zij dit gaan toepassen in hun lessen. En ze kwamen een heel eind, totdat bleek dat het project al vijf jaar niet meer onderhouden werd.
Het verhaal had hier op kunnen houden. Maar daar hield het gelukkig niet op. Want het bleek een fantastisch project voor een leerling die al erg goed kon programmeren. Marieke en Marten hebben het lesmateriaal geschreven en Marten heeft de leerling begeleid bij het refactoren van de code en ze hebben er zelfs features aan toegevoegd!
Waarom willen we dit met jullie delen? Niet omdat alles perfect is. We willen het graag delen omdat het materiaal nuttig blijkt voor leerlingen en nuttig blijkt voor leerlingen die extra uitdaging zoeken. Bent u benieuwd en/of wilt u het materiaal gebruiken en/of verbeteren? Dan zien we u graag bij onze workshop! Ben je maart 2024 al geweest? Laat je dan nu verrassen door de uitbreidingen.

Networking Basics met Cisco Packet Tracer – Willem-Jan Derks

Aan de slag met Packet Tracer, de network simulatie tool als onderdeel van de Cisco Networking Academy.
Een interactieve presentatie waarbij we in het kort het internet gaan nabouwen en leerlingen laten kennismaken met de technieken die het internet mogelijk maakt. Deze inhoud kan gebruikt worden voor keuzedomein L: Netwerken en wordt kosteloos beschikbaar gesteld.
We beginnen met een network van twee computers dat uitgebouwd wordt tot een netwerk van verbonden netwerken via een routing protocol (OSPF).
Daarnaast komen diensten als DHCP, DNS, HTTP maar ook IPv4, IPv6, NAT en Firewalling ter sprake.
Deze zaken komen terug in de voor het VO vrij te gebruiken cursus Networking Basics.

Informatica

Toetsing en tools voor het domein ‘Grondslagen’ – Renske Weeda & Paul Bergervoet

In het nieuwe examenprogramma is ‘Grondslagen’ een lastig onderwerp. Bij B1 (algoritmen) is al veel lesmateriaal bedacht, in deze workshop verdiepen we ons in B2 (datastructuren), B3 (automaten), en B4 (grammatica’s). Aan bod komen: leerdoelen, activerende doe-opdrachten voor leerlingen, toetsing (en hoe bestaande vragen aan te passen) en handige tools voor leerlingen en docent.

Meer meiden naar Informatica: deze hordes kun je wegnemen – Andju Soekhai & Tessa Slim

In deze workshop, verkennen we in een actief en inspirerend uur welke bewuste & onbewuste ideeën over meiden en jongens bestaan in de school en welke invloed die kunnen hebben op het keuzegedrag van leerlingen, bijvoorbeeld voor het kiezen van het vak Informatica. We baseren ons op wetenschappelijk onderwijsonderzoek en maken gebruik van actieve werkvormen om zo bewustwording te creëren. We bieden concrete en gemakkelijke tips & tricks.

Evaluatie van het nieuwe examenprogramma informatica: docentenperspectief – Nataša Grgurina

In 2019 in het nieuwe examenprogramma informatica ingevoerd, en in 2022 hebben de eerste cohorten leerlingen het examen op basis van dat examenprogramma afgerond. Tijd voor evaluatie! We hebben een enquête onder de informaticadocenten uitgezet en gevraagd naar hun indrukken en meningen over dat nieuwe examenprogramma. In deze presentatie geven we de resultaten weer en schetsen we het beeld van hoe dit nieuw examenprogramma wordt geïmplementeerd en ervaren.

De toekomst van informaticaonderwijs – Tim Steenvoorden

Wat zijn de uitdagingen en kansen van het huidige informatica curriculum? In een interactive discussie gaan we het gesprek aan met een panel van deskundigen: Nataša Grgurina, Paul Bergervoet en Adriaan Gijssen. Wat is hun visie? Welke mogelijkheden zien zij? De discussie wordt geleid door Tim Steenvoorden. Doe je mee?

Filosofie en Technologie op ALASCA – Rutger Gommers

Op ALASCA geven wij het vak Filosofie & Technologie waarin we met leerlingen filosofische thema’s behandelen die te maken hebben met technologie. We bespreken onder andere vraagstukken rondom ethiek, rechtsstaat, duurzaamheid en onze houding ten opzichte van techniek in het algemeen. De leerlingen gaan geregeld zelf iets programmeren of ontwerpen om op die manier vaardig te worden in het gebruiken van techniek. Ons uiteindelijke doel is om leerlingen een autonome houding mee te geven voor de technische wereld waar ze zich in bevinden. In deze workshop zullen we bespreken hoe ons curriculum op ALASCA eruit ziet en zullen deelnemers zelf een gedachte-experiment doen om het verschil tussen mens en machine nader te bestuderen.

AI & Maakonderwijs

NOLAI: Nationaal Onderwijslab AI – Ramon Moorlag & Karmijn Steekelenburg

Hoor meer over het Nationaal Onderwijslab AI. Leer praktijkvoorbeelden kennen en help mee met het ontwikkelen van nieuwe projecten. In deze hands-on workshop gaan we terugblikken op de projecten die al gestart zijn en die we in de toekomst willen ontwikkelen.
Na deze workshop kun je AI toepassingen duiden via het detectiemodel en heb je kennisgemaakt met het automatiseringsmodel.

GenAI in het programmeeronderwijs: wat weten we nu en waar gaan we naar toe? – Hieke Keuning

GenAI tools zoals ChatGPT en Copilot zijn inmiddels een paar jaar beschikbaar voor leerlingen en studenten die leren programmeren. Code genereren om een specifiek probleem op te lossen, of om hulp vragen als de code niet werkt, was nog nooit zo gemakkelijk. Langzamerhand wordt er ook steeds meer bekend over hoe studenten met GenAI tools werken, en wat ze daar wel en niet van leren. In deze interactieve sessie geef ik een overzicht van recente onderzoeken over deze tools in de context van leren programmeren. Ik bespreek hoe docenten GenAI inzetten, maar ook de valkuilen die hieruit voortkomen. Verder gaan we in discussie over de toekomst van het programmeeronderwijs: hoe zal dat eruit zien als GenAI tools steeds beter worden?

AI-beleid voor school – Peter Verhagen-Oostenbrink

Peter heeft vorig jaar voor zijn afstuderen aan Hogeschool Windesheim onderzoek gedaan naar het gebruik van AI in het onderwijs. Vaak wordt AI gezien als een bedreiging voor het onderwijs zoals we dat nu kennen. Maar leerlingen vragen juist om een positieve benadering. Niet verbieden, maar op een positieve manier leren inzetten. De school heeft er belang bij dat docenten hierin samen op één lijn zitten. Dat zorgt dat leerlingen in gelijke gevallen gelijk behandeld worden. Om leerlingen, docenten en examencommissie hierbij te ondersteunen, heeft Peter een beleidsdocument opgesteld. In dit plan wordt beschreven hoe een AI-schaal kan helpen om duidelijkheid te geven hoe en wanneer AI bij taken en opdrachten gebruikt mag worden. Tijdens deze workshop wordt dit beleidsplan toegelicht en ga je ideeën ontwikkelen hoe je hier bij jouw school aandacht aan kunt geven.

Een universum vol lesmateriaal: de kracht van een community – Dennis Berkhof

In deze presentatie laten we zien hoe je eenvoudig lesmateriaal kunt delen, samen kunt werken aan content, en hoe je materialen kunt aanpassen om ze actueel te houden. Maar hoe garandeer je dat de kwaliteit van al deze content op niveau blijft, als iedereen kan bijdragen?
Het onderwijslandschap ontwikkelt zich snel. Blijf voorop lopen – kom naar “Een universum vol lesmateriaal” en ontdek hoe je deel kunt uitmaken van de toekomst van het onderwijs!

Raspberry Pi competitie – Ernst Brand

Ieder jaar organiseert PA Consulting (PA) de Raspberry Pi competitie, om scholieren enthousiast te maken over technologie en innovatie; en te laten ervaren hoe leuk het is met een team een oplossing voor een probleem te bedenken en uit te werken. Dit schooljaar, 2024-2025, is de zevende editie van de competitie in Nederland. In de competitie worden scholieren, van 12 tot en met 19 jaar (VMBO, MBO, HAVO, VWO, Gymnasium), uitgedaagd om met behulp van de Raspberry Pi – een goedkope, krachtige computer in creditcardformaat – innovatieve oplossingen te vinden voor vraagstukken uit onze samenleving. Elke editie heeft een ander thema, bijvoorbeeld voor de editie 2022-2023 was het thema “’Innoveren om de energietransitie te versnellen’”; voor de editie 2021-2022 was het “innoveren voor een betere wereld”. De competitie wordt enorm gewaardeerd door deelnemende scholieren en docenten.

Tijdens de workshop zal Ernst Brand meer vertellen over hoe de competitie in zijn werk gaat, ervaringen delen, voorbeelden van uitvindingen bespreken en alle vragen beantwoorden die de aanwezigen hebben.

Sponsors